Mới đây, hình ảnh Đại tướng Phan Văn Giang – Bộ trưởng Bộ Quốc phòng – đeo kính VR và “lái xe Trường Sơn trong bom đạn” tại Triển lãm thành tựu 80 năm đất nước đã khiến nhiều người bất ngờ và thích thú.
Khi lịch sử không còn nằm trên trang giấy
Từ lâu, những vần thơ trong “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật đã khắc sâu trong tâm trí người Việt:
“Không có kính, không phải vì xe không có kính,
Bom giật, bom rung, kính vỡ đi rồi…”
Những câu thơ ấy từng khiến cả một thế hệ xúc động vì sự hiên ngang của người lính Trường Sơn, vượt bom đạn với tinh thần lạc quan và gan góc.
Thế nhưng, thế hệ hôm nay – những người trẻ sinh ra trong thời bình – đôi khi khó hình dung nổi cảm giác “lái xe giữa bom rơi đạn nổ” ấy thật sự ra sao.
Và đó chính là lúc công nghệ thực tế ảo (VR) bước vào.
Chỉ với một chiếc kính VR (như Meta Quest 3s), tay lái giả lập và hệ thống màn hình mô phỏng, người tham gia có thể “ngồi” vào cabin chiếc xe không kính, lắc lư theo con đường Trường Sơn khúc khuỷu, nghe tiếng động cơ gầm rú và tiếng bom rít xé gió.
Không còn là hình ảnh trong sách hay lời kể – đó là một chuyến trở về bằng trải nghiệm.
Tín hiệu tích cực từ những người đứng đầu
Việc Bộ trưởng Bộ Quốc phòng trực tiếp tham gia trải nghiệm mô phỏng này là một biểu tượng mạnh mẽ.
Nó cho thấy rằng Việt Nam không đứng ngoài xu hướng toàn cầu, nơi các quốc gia tiên tiến đang ứng dụng VR và AR trong giáo dục lịch sử, huấn luyện quân sự, và truyền thông văn hóa.
Khi lãnh đạo cấp cao sẵn sàng đeo kính VR, thử nghiệm công nghệ mới, đó không chỉ là hành động trải nghiệm – mà còn là lời khẳng định về sự cởi mở và tầm nhìn của nhà nước đối với công nghệ tương lai.
Một sự “gật đầu” ngầm nhưng đầy ý nghĩa, rằng VR không còn là thú chơi công nghệ, mà đã trở thành công cụ giúp thế hệ hôm nay chạm vào lịch sử và hiểu quá khứ bằng mọi giác quan.
VR – cánh cửa mới cho giáo dục và sự kiện Việt Nam
Triển lãm lần này đã mở ra một hướng đi hấp dẫn cho các sự kiện văn hóa – lịch sử – giáo dục trong tương lai:
Thay vì chỉ “xem” hiện vật, người tham quan có thể “sống trong” bối cảnh lịch sử.
Học sinh có thể “đi dọc Trường Sơn”, “nghe tiếng đọc Tuyên ngôn Độc lập”, hay “trườn qua địa đạo Củ Chi” – tất cả thông qua VR.
Công nghệ này không chỉ giúp lưu giữ quá khứ mà còn biến ký ức tập thể thành trải nghiệm cá nhân, khiến người xem cảm nhận được giá trị lịch sử một cách trực quan, sâu sắc và đáng nhớ hơn bao giờ hết.
VR có thể trở thành cầu nối giữa thế hệ trẻ và lịch sử, biến bài học thành hành trình, biến tri thức thành cảm xúc.
Giá trị mới của thực tế ảo
Thực tế ảo không chỉ là một công nghệ thị giác. Nó là một hình thức kể chuyện mới của nhân loại.
Khi chúng ta bước vào không gian ảo, chúng ta không chỉ “xem” mà “trải nghiệm”, không chỉ “nghe kể” mà “trực tiếp chứng kiến”.
Với Việt Nam, VR đang mở ra một hướng đi đầy tiềm năng: từ bảo tàng ảo, lớp học lịch sử sống động, đến triển lãm sự kiện, du lịch văn hóa tương tác.
Đó là tương lai nơi công nghệ không thay thế con người – mà giúp con người hiểu sâu hơn, cảm nhận thật hơn, và nhớ lâu hơn.
Hình ảnh Đại tướng ngồi sau tay lái, đeo kính VR, lặng lẽ “vượt Trường Sơn” giữa không gian mô phỏng, có thể xem như một thông điệp đầy biểu tượng:
Dù công nghệ có thay đổi đến đâu, tinh thần Việt Nam – dám đi, dám thử, dám tiên phong – vẫn luôn ở đó.
Và giờ đây, công nghệ đang giúp tinh thần ấy được kể lại, được sống lại – một cách sinh động và đầy tự hào.
